Skuteczna bioasekuracja na wielkotowarowych fermach zwierząt

Bioasekuracja to kluczowy element zarządzania wielkotowarowymi fermami zwierząt, takimi jak gospodarstwa zajmujące się hodowlą krów mlecznych, kur niosek i brojlerów oraz świń. Odpowiednio wdrożone procedury zapobiegają wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie zwierząt, efektywność produkcji oraz bezpieczeństwo konsumentów. W tym artykule omówimy podstawowe zasady bioasekuracji, które powinny być stosowane na fermach.

BHP pracowników fermy

Bezpieczeństwo i higiena pracy to fundament funkcjonowania każdej fermy. Pracownicy powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie procedur bioasekuracyjnych, w tym zasad dezynfekcji, odzieży ochronnej oraz stosowania środków higieny osobistej. Każda osoba zatrudniona na fermie powinna mieć dostęp do specjalistycznej odzieży roboczej, w tym kombinezonów, rękawic i butów ochronnych, które powinny być regularnie dezynfekowane. Wymiana odzieży między strefą czystą a brudną jest kluczowym elementem ochrony przed rozprzestrzenianiem się patogenów.

Strefy czyste i brudne

Jednym z podstawowych założeń bioasekuracji jest podział fermy na strefy czyste i brudne. Strefa brudna obejmuje obszary, do których mają dostęp osoby i pojazdy z zewnątrz, natomiast strefa czysta to miejsce, w którym przebywają zwierzęta i gdzie obowiązują rygorystyczne zasady higieny. Granicę między tymi strefami powinny wyznaczać specjalne śluzy dezynfekcyjne, maty dezynfekujące oraz punkty zmiany odzieży i obuwia.

Urządzenia pomagające utrzymać czystość

W nowoczesnych fermach stosuje się różne urządzenia wspomagające utrzymanie czystości i higieny. Do najczęściej stosowanych należą:

• Maty dezynfekujące – umieszczane przy wejściach do budynków inwentarskich i w strefach przejściowych, nasączane środkami dezynfekcyjnymi eliminującymi patogeny.
• Systemy dezynfekcji pojazdów – specjalne przejazdy z natryskiem środków odkażających, które eliminują drobnoustroje przenoszone na kołach maszyn i samochodów.
• Automatyczne systemy mycia i dezynfekcji – instalowane w pomieszczeniach inwentarskich, pozwalające na szybkie i skuteczne usuwanie zanieczyszczeń.
• Zraszacze i zamgławiacze dezynfekcyjne – rozpylające środki dezynfekujące w miejscach o wysokim ryzyku zakażenia.

Kontrola ruchu pojazdów

Ruch pojazdów na terenie fermy powinien być ściśle kontrolowany. Wszystkie pojazdy dostawcze, transportujące paszę, zwierzęta czy odbierające produkty powinny przechodzić proces dezynfekcji przed wjazdem na teren gospodarstwa. Warto również prowadzić ewidencję pojazdów oraz osób wchodzących na fermę, co pozwala na szybkie prześledzenie potencjalnych źródeł zakażenia w przypadku wystąpienia choroby.

Osoby z zewnątrz na fermie

Ograniczenie dostępu osób postronnych jest kluczowym elementem ochrony bioasekuracyjnej. Każda osoba wchodząca na teren fermy powinna przechodzić przez specjalne śluzy dezynfekcyjne, zmieniać obuwie i odzież oraz stosować środki dezynfekujące do rąk. Odwiedzający powinni być wpisywani do rejestru wejść i wyjść, a w miarę możliwości należy minimalizować ich obecność w miejscach, gdzie przebywają zwierzęta.

Dezynfekcja obiektów inwentarskich

Regularna dezynfekcja budynków inwentarskich jest podstawą zapobiegania rozprzestrzenianiu się patogenów. Proces ten powinien obejmować:

• Czyszczenie mechaniczne – usuwanie odchodów, resztek paszy i innych zanieczyszczeń.
• Mycie wodą pod wysokim ciśnieniem – w celu usunięcia pozostałości organicznych.
• Dezynfekcję chemiczną – zastosowanie odpowiednich środków dezynfekcyjnych eliminujących bakterie, wirusy i grzyby.
• Osuszanie i przewietrzanie pomieszczeń – aby zapobiec namnażaniu się mikroorganizmów.

Dezynfekcja powinna być przeprowadzana regularnie oraz każdorazowo przed wprowadzeniem nowej partii zwierząt do pomieszczeń inwentarskich.

Higiena zwierząt

W tych wszystkich zabiegach nie można zapominać o utrzymywaniu higieny zwierząt. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w kontekście krów mlecznych, które ze względu na tryb utrzymania, wymagają szczególnej opieki. Stosowanie środków dezynfekujących przed dojem – zwłaszcza piany dezynfekującej i myjącej strzyki, pozwala zapobiegać rozprzestrzenianiu się bakterii zakaźnych pomiędzy zwierzętami. Strzyki należy osuszać specjalnymi ściereczkami lub ręcznikami do wymion zgodnie z zasadą: jedno zwierzę – jeden ręcznik. Zabiegiem, który mocno wesprze ten proces jest dezynfekcja aparatów udojowych, w tym gum strzykowych, które mają bezpośredni kontakt z wieloma zwierzętami. Zanurzenie gum strzykowych lub opryskanie ich wnętrza środkiem na bazie kwasu nadoctowego i nadtlenku wodoru skutecznie zapobiega przenoszeniu się bakterii pomiędzy krowami. Zwieńczeniem tego protokołu jest higiena po doju, polegająca na nałożeniu dippingu na strzyki, który mechanicznie zabezpiecza je przed wejściem bakterii z otoczenia do kanału mlecznego. Kluczowe jest zrobienie tego niezwłocznie po wydojeniu, ponieważ kanał mleczny zasklepia się w ciągu około 30 minut od zakończenia doju.

Higiena urządzeń udojowych

Jeśli mówimy o krowach mlecznych, to należy również wspomnieć o urządzeniach, którymi mleko jest pobierane, transportowane oraz w których jest magazynowane. Codzienne mycie i dezynfekcja tych urządzeń jest obowiązkiem każdego hodowcy, który dba o najwyższą jakość surowca. Najlepiej jest wykonywać mycie po każdym doju przy użyciu specjalnych środków chemicznych – kwaśnych i zasadowych, aby uniknąć osadzania się materii organicznej i nieorganicznej wewnątrz urządzeń, rur i zbiorników na mleko. Środki kwaśne usuwają osad kamienny z mleka i wody, który powleka wnętrze urządzeń, tworząc porowate podłoże do osadzania się i gromadzenia materii organicznej, czyli idealnego środowiska do rozwoju chorobotwórczych bakterii. Zastosowanie środków zasadowych powoduje rozpuszczenie i usunięcie materiałów organicznych, a dodatek chloru zabija bakterie. Stosowanie naprzemiennie środków kwaśnych i zasadowych jest gwarancją utrzymania wysokiej higieny mleka.

Podsumowanie

Wdrażanie zasad bioasekuracji na wielkotowarowych fermach zwierząt to nie tylko kwestia zdrowia i dobrostanu zwierząt, ale również bezpieczeństwa ekonomicznego hodowców. Ścisłe przestrzeganie procedur BHP, kontrola ruchu osób i pojazdów, stosowanie urządzeń dezynfekujących oraz regularne czyszczenie pomieszczeń to kluczowe elementy skutecznej ochrony przed chorobami zakaźnymi. Warto traktować bioasekurację jako integralną część zarządzania fermą, ponieważ jej zaniedbanie może prowadzić do poważnych strat ekonomicznych i zdrowotnych.

Gdzie kupię produkty, które pomogą zachować zasady bioasekuracji?

Jeżeli jesteś klientem hurtowym, produkty Kramp zakupisz na www.kramp.com. Klienci indywidualni mogą je nabyć w sieci sklepów Powered by Kramp, Grene i u dealerów Kramp. Listę punktów znajdziesz na stronie Znajdź dealera Kramp - KRAMP.