Advies voor het kiezen van de juiste werklamp

De juiste werklamp op een voertuig of machine zorgt ervoor dat er langer doorgewerkt kan worden in het donker, waardoor de oogst en andere werkzaamheden op het veld op tijd kunnen worden afgerond. Ook zorgt de juiste verlichting voor meer veiligheid.

Wat is belangrijk om te weten bij het kiezen van een werklamp?

Type verlichting
Er zijn verschillende soorten werklampen, hieronder worden de belangrijkste twee, namelijk halogeen en led, verder toegelicht.

1. Halogeen werklampen
De lampen hebben een donkerdere, warme kleur en staan bekend om hun kortere levensduur en hoge energieverbruik. Het lichtbeeld van een halogeenlamp is duidelijk minder dan het lichtbeeld van een ledlamp. De halogeen werklamp heeft daarom zijn langste tijd gehad en wordt vrijwel niet meer in de vervangingsmarkt toegepast. 

2. Led werklampen
Ledlampen hebben het voordeel dat ze een hoge lichtopbrengst en een laag stroomverbruik hebben. Ten opzichte van de halogeen werklamp verbruikt de led werklamp relatief weinig stroom. Ook scoort ledverlichting beter op levensduur, rendement en lichtopbrengst. Het licht dat ledverlichting afgeeft is ook prettiger voor de ogen. Een ander verschil tussen led en halogeenlampen is dat een ledlamp langer meegaat. 

Let wel op: led werklampen worden steeds krachtiger!
Doordat led techniek steeds voordeliger wordt, worden led werklampen steeds krachtiger en geven ze zeer veel lumen af. Kortom het stroomverbruik wordt steeds hoger, doordat er meer led’s worden toegepast. Let er op dat de capaciteit van de nieuwe lamp(en) niet over de capaciteit van de oorspronkelijke installatie gaat bij de keuze van de nieuwe led werklamp.

Wat is het verschil?

De ledlamp zet een hoog percentage van de energie om in licht en wordt daardoor ook bijna niet warm. Bij andere typen lampen is het percentage veel lager en hierdoor gaat er bij deze lampen dus meer energie verloren aan warmte.
>> Kramp webshop

Type aansluiting
Er zijn verschillende mogelijkheden voor het aansluiten van werklampen, denk hierbij aan het aansluiten via bedrading, door een nieuwe kabel aan te leggen of met een stekker. Het wel of niet gebruiken van een stekker kan invloed hebben op de tijd die het aansluiten en het plaatsen van de werklampen kost. Standaard lampen met bijvoorbeeld een Deutsch stekker kosten weinig tijd, maar wanneer er een nieuwe kabel aangelegd moet worden omdat deze er nog niet zit, kost het meer tijd. Kijk dus voor het zoeken eerst goed naar de oorspronkelijke aansluiting. 

Deutsch stekkers
Werklampen aansluiten met een Deutsch stekker levert tijdsbesparing op en is ook een erg betrouwbare verbinding. De verbinding is goed bestand tegen vochtindringing en de connectie van de bedrading installatie van het voertuig kan gemaakt worden op een plaats die minder kwetsbaar is, bijvoorbeeld ergens onder het dak van de cabine. 

Welke stekkers zijn er?
Stekkeraansluitingen

• Deutsch stekker
• Deutsch 2-pin
• 2-pin
• AMP 2-pin
• AMP / Blade terminal sleeve
• AMP
• H9

Welke aansluiting is er nodig? 
De keuze voor een bepaald type aansluiting ligt vooral aan de situatie van de machine, bijvoorbeeld dat er al een kabel aanwezig is of juist niet. Op basis van de situatie nu van de verlichting, kan er een lamp en een bepaald type aansluiting gekozen worden.

Watt en lumen
Door te kijken naar het aantal lumen, kunnen verschillende typen lampen met elkaar vergeleken worden. Het aantal lumen van een lamp zegt iets over de lichtopbrengst, terwijl watt iets zegt over het energieverbruik en het vermogen van een lamp. Lumen wordt ook gebruikt om de lichtsterkte per wattage uit te drukken. Een bepaald aantal lumen moet in verhouding gezien worden tot het aantal watt dat nodig is om de gewenste helderheid te bereiken. In onderstaande afbeelding wordt watt met lumen vergeleken.

Omdat ledlampen aanzienlijk minder vermogen nodig hebben, brengt dit als groot voordeel dat een voertuig minder vermogen kwijt is aan verlichting. Een led werklamp met een lumenwaarde tussen ca. 1100-1800 lm is in de regel een prima alternatief voor een 60 watt halogeen werklamp.
>> Kramp webshop

EMC (Elektro magnetische straling)
Waar stroom verbruikt wordt, ontstaat ook een elektromagnetisch veld en bij led werklampen en led zwaailampen is dit ook het geval. Omdat er in bijvoorbeeld de tractor ook andere apparatuur gebruikt wordt, zoals een radio, gps of telefoon, kunnen deze beïnvloed worden en als resultaat ruis of een slechte werking geven.  Het vermogen van de lamp en de plek op het voertuig zijn hierin zeker bepalend, maar ook het type led werklamp. 

Oplossingen voor EMC
Er komen meer en meer led werklampen beschikbaar, die ondanks een relatief groot vermogen toch een zeer minimale elektromagnetische straling genereren en daardoor prima geschikt zijn voor toepassing als werklamp bijvoorbeeld op of aan de cabine van de tractor. Een werklamp met een EMC-waarde conform CISPR25 Class 4 of 5 standaard biedt op dit moment de hoogste bescherming tot het genereren van elektromagnetische straling. Soms is het probleem ook eenvoudig op te lossen met een zogenaamde ontstoorspoel op de voedingskabel van bijvoorbeeld de radio.

Type bevestiging
Het type bevestiging dat nodig is, is afhankelijk van waar de lamp geplaatst wordt. Bij de werklampen zit de bevestiging vaak al gemonteerd aan de werklamp. Er zijn verschillende mogelijkheden met type beugels, zoals het naar achteren en naar beneden buigen van de lamp. Per merk verschilt het wat er mogelijk is qua bevestiging van de werklampen.

Goed om te weten: het type bevestiging zegt niks over de werking van de werklamp. Toch is het goed om te kijken naar wat voor bevestiging er nu op het voertuig of de machine zit en naar hoe de nieuwe werklamp bevestigd moet worden. Kijk voor het monteren van de werklamp altijd naar de aangegeven afmeting van de montagegaten (in diameters). Deze zijn bijvoorbeeld te vinden op de verpakking van het item of bij de productinformatie op de Kramp webshop.

Type lichtbeeld 
Het is belangrijk om te weten waar het lichtbeeld nodig is. Is dat veraf, dichtbij of juist een combinatie? De spot, flood en combo geven de stralingshoek van de lichtbundel van een lamp aan.

De flood werklamp, ook wel de breedstraler genoemd, geeft een brede lichtbundel voor het verlichten van een groot oppervlak op korte afstand. Deze lamp komt bijvoorbeeld goed van pas als er goed zicht nodig is op het veld of voor de werking van een machine. De breedstraler is ook geschikt voor langzaam rijdende voertuigen, omdat de omgeving rondom het voertuig verlicht wordt en er hierdoor dus goed zicht in de omgeving ontstaat. Wanneer er collega’s in de directe omgeving van het voertuig werken, wordt een led werklamp met zogeheten indirect licht toegepast of een werklamp met een relatief lage lichtopbrengst (<1000 lumen) en een diffuse lens. Breedstralers geven diffuus licht dankzij reflectors in de lamp of door een speciale lens. 

De spot werklamp wordt ook wel de verstraler genoemd. Deze werklamp heeft een smalle lichtbundel over een relatief grote afstand. Perfect voor als er ver in het veld gekeken moet kunnen worden en men goed moet kunnen zien wat er voor gebeurt. De spot is daarom ook geschikt voor navigatie in het veld. Ook is de verstraler geschikt voor voertuigen die harder rijden, omdat obstakels in de verte eerder gezien kunnen worden.

De combo werklamp is een lichtbundel die beide combineert. De combo heeft een brede en een smalle lichtbundel waarbij de gebieden dichtbij en ver weg tegelijk worden verlicht.
>> Kramp webshop

Toepassing
Het is altijd goed om na te gaan voor welke toepassing de lampen gebruikt gaan worden. Verschillende aspecten spelen hierbij een rol, zoals:

• Bestendigheid tegen het binnendringen van water en vuil
  Werklampen zijn vaak waterdicht. De mate waarin wordt aangegeven met de IP waarde. De IP waarde staat voor ‘Ingress Protection’ en is een universele standaard die het beschermingsniveau voor het binnendringen van vaste objecten en vloeistoffen in elektrische apparatuur aangeeft. 
• Schokbestendigheid
  Ook de schokbestendigheid van de werklamp is belangrijk om naar te kijken bij bepaalde toepassingen. 

Voor specifieke toepassingen, zoals het plaatsen van lampen op een werktuig achter een tractor, worden gewoon dezelfde werklampen gebruikt als voor het voertuig zelf. 

Hoeveelheid lampen
Te veel verlichting kan verblinden, dus het is belangrijk om te kijken naar de hoeveelheid verlichting op een voertuig of machine. Naast de hoeveelheid is de positie van de werklampen ook erg belangrijk. Een belangrijke vraag is dus ook waar worden de werklampen geplaatst? Dit kan beïnvloeden of er bijvoorbeeld vijf of drie werklampen nodig zijn. De grootte van een lamp speelt ook mee in het eindresultaat van de verlichting, want met het juist plaatsen en richten van een grotere werklamp kunnen er minder lampen nodig zijn. 

Kleur
De meeste werklampen hebben gewoon helder (wit) licht. Toch kan het voor bepaalde taken handig zijn om te kiezen voor een andere kleur, zoals blauw licht. Blauw licht wordt gebruikt tijdens het spuiten van bijvoorbeeld gewassen in de avond wanneer het windstil is, want het blauwe licht zorgt voor een goed contrast met de spuitnevel en toont snel eventuele problemen met de spuitdoppen. Deze blauwe (led)lampen worden gemonteerd op de spuitboom en moeten op de spuitnevel gericht worden. Op deze manier verlicht het blauwe lampje de spuitnevel zonder dat het de bestuurder verblindt en kan elke spuitdop in de gaten gehouden worden.

Branduren
Het aantal branduren van een lamp verschilt per soort. Zo zit er een groot verschil tussen het aantal branduren van ledlampen en halogeenlampen. Ledlampen zijn doorgaans ook veel minder kwetsbaar en blijven functioneren bij kleine schokken en beperkt contact met externe objecten, zoals takken. Maar let wel op: ook ledlampen kunnen kapot gaan bij te grote externe krachten. In die incidentele gevallen moet de ledlamp compleet vervangen worden.

Vorm
De vorm van de werklamp wordt vaak bepaald door de vorm van de lamp die al op het voertuig is bevestigd en door smaak. Rond, vierkant, ovaal, rechthoekig of zelfs een complete lichtbalk is bijvoorbeeld een overweging die gemaakt moet worden. 

Voltage
In de praktijk kunnen led werklampen meestal een bereik aan van 10-30 Volt. Tractoren hebben meestal 12 Volt en grotere voertuigen, zoals vrachtwagens, oogstmachines of shovels en kranen hebben vaak 24 Volt en dit gaat dus prima. Dit is een groot voordeel ten opzichte van halogeenlampen, waarbij dit afhing van het type gloeilamp. Voor machines, zoals heftrucks en bijvoorbeeld liften op accu’s zijn er ook led werklampen beschikbaar die voor tot wel 110V spanning ontwikkeld zijn.

Afmetingen
In principe zijn werklampen vaak universeel, maar ze moeten wel passen qua afmetingen. Het is daarom erg belangrijk om goed te kijken naar de afmetingen van de nieuwe lamp en de oude verlichting.
>> Kramp webshop